Yargıtay 3. Ceza Dairesi, 8 Kasım 2022 tarihinde bir ilke imza atarak, Türkiye İşçi Partisi’nden (TİP) Hatay Milletvekili seçilen Gezi Parkı davası tutuklusu Can Atalay hakkında ihlal kararı veren Anayasa Mahkemesi (AYM) üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu. Yargıtay, Anayasa Mahkemesi tarafından verilen hükmün uygulanmamasına hükmederken, Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesi işlemlerinin başlaması için TBMM’ye yazı gönderilmesine de karar verdi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ekonomi camiasından tepkiler</h2>Yargıtay tarafından tarihinde bir ilk olarak verilen hüküm ekonomistler, yatırımcılar ve sermaye piyasası mensupları arasında tartışma konusu oldu. Bazı ekonomistler, özellikle Türkiye’nin dışarıdan kaynak girişlerine ihtiyaç duyduğu böylesine bir dönemde üst yargı mercîleri arasında çıkan bir ikilik durumunun yabancı yatırımcılar arasında bir paniğe sebep olacağını söylerken, bazı ekonomistler ise “Çin” örneği vererek yabancı sermayenin hukuktan ziyade kârlılığa önem verdiğini ifade etti.Konuyla ilgili açıklama yapan InvestAZ CSO’su&nbsp;İris Cibre,&nbsp;"Bugün başka bir eşik aşıldı. Mülkiyet hakkı ve Anayasa eşiği. İşte yabancı yatırımcı buna bakar. (...) Vur kaça gelir yabancı. Siz vur kaç parası gelir diyorsanız haklısınız tabii. Tartmanız gereken biz vurkaç mı yoksa uzun vadeli yatırımcı mı istiyoruz. Hakkını hukukunu arayabileceğinden şüphe duyan bir yatırımcı, belirsiz bir ortamda ne fabrika kurar ne de 10 yıl vadeli tahvili HTM, 100 endeks hisseyi 10 yıl tutar" ifadelerini kullandı.Yargıtay kararına ilişkin yorum yapan Ekonomist Uğur Gürses, "En basit alacak-verecek ya da kamu idaresiyle olan ihtilafında karar verecek yargı merciinin 'kitaba' göre mi yoksa yargı dışı bir merkeze bakarak mı karar vereceği hem yabancı sermaye için, hem de biz yurttaşlar için çok önemlidir. Düzenleyici hukuka uymayan yargı en ürkütücü olanıdır... Anayasayı tanımayan bir mahkemenin olduğu yerde mülkiyet haklarının güvencesi yoktur" dedi.Konuyla ilgili “Yüksek yargı çatışıyorsa yabancı sermaye gelir mi?” başlıklı bir yazı kaleme alan Ekonomi Gazetesi yazarı Şeref Oğuz, yazısında, “Mehmet Şimşek ve Gaye Erkan ikilisi, yeniden para arama turlarına çıkıyorlar. ‘Ben para aramıyor, yatırım çekmek için dolaşıyorum’ diyen Mehmet Şimşek, gideceği Amerika’da yatırımcılara ne anlatacak? ‘Üst yargınız birbiriyle çatışırken, bize hukuki güvence vermeniz imkansız’ demezler mi?” ifadelerine yer verdi.Katıldığı bir programda konuyla ilgili konuşan Prof. Dr. Burak Arzova ise, “Ben bir doğrudan yabancı yatırımcı olarak hiç tanımadığım bir ülkeye gitmek istediğimde beni orada koruyacak olan tek şey o ülkenin kanunlarıdır. Eğer o ülkenin kanunları değişiklik gösterirse, o ülkenin kanunları benim fabrikamı koruyabilirse, benim ettiğim kârı koruyabilirse, o zaman ben şunu bilirim ki benim mülkiyet hakkım anayasal çerçeve içerisinde güven altındadır” dedi. Verilen Çin örneğine de değinen Arzova, Çin’in özellikle yabancı yatırımcılar açısından kanunlarda değişiklik yapacak ya da güvenceyi ortadan kaldıracak çalışmalara girmediğini söyledi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Yabancının Yargıtay kararıyla ilgilendiğini sanmıyorum”</h2>Konuyla ilgili Aposto’ya konuşan finans dünyasından bir kaynak, yabancı yatırımcının ülkenin hukuki işlerliğinden ziyade elde edeceği getiriyle ilgilendiğini söyleyerek, “Hiçbir yabancı portföy yatırımcısının Yargıtay kararı gibi herhangi bir şeyle ilgilendiğini sanmıyorum. Çünkü Türkiye’de ve dünyanın geri kalanında yatırımcılar yatırımın dönüşüyle ilgilenir. Bunun dışında hukukun işlemezliği onların gözünde değildir. İlgilendikleri şey TL’nin devalüe olmaması ve sağlayacakları getiridir” ifadelerini kullandı.&nbsp;Yabancı yatırımcının yatırım tercihleriyle alakalı da yorum yapan kaynak, yatırımcıların önümüzdeki dönemde borsadan ziyade DİBS ve TL mevduatla daha çok ilgilenebileceğini düşündüğünü söyleyerek şu ifadeleri kullandı:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“2021-2022 yıl sonunda, dünyanın en büyük varlık yönetim şirketlerinden biri olan BlackRock’ın sahip olduğu fonlar içerisinde en yüksek reel getiriyi sağlayan fon Türkiye fonu oldu. Bunu sağlayan unsur, kurun baskılanması ve bununla birlikte enflasyondan yüksek getiri sağlayacak bir yatırım aracının olmaması sebebiyle borsanın yükselmesiydi.Mevcutta böyle bir ortam yok. Mehmet Şimşek ve Gaye Erkan’ın söylemleri gayet TL mevduatın çekicileştirilmesi ve kurun serbest bırakılması tarafında. Bu da aslında hem yerleşik hem de yurt dışı yerleşik yatırımcılar için borsanın çekiciliğini genel olarak düşüren bir şey. Çünkü faiz arttığı zaman ve kur serbest bırakıldığı zaman borsada yapacağınız yatırım size negatif bir dönüş sağlayabilirken, TL mevduat pozitif reel faiz sağlamasa bile en azından paranızın değerinin negatife değil pozitife gitmesine sebebiyet verir.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Siyasi gelişmelerin pek etkili olduğu söylenemez”</h2>Konuyla ilgili Aposto’ya konuşan başka bir kaynak ise, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye bakışına ilişkin en önemli göstergelerden biri olan Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk priminin (CDS) son gelişmelerden olumsuz etkilenmediğini ifade etti.&nbsp;“Hem CDS hem de Eurobond fiyatlamasında yurt dışı piyasası siyasi gelişmeleri pek takmadı açıkçası.” diyen kaynak, “Bu siyasi gelişmelerin pek etkili olduğu söylenemez. Bunu geçtim; biz İsrail savaşında bile negatif etkilenmedik CDS tarafında”&nbsp;diye de ekledi.&nbsp;Yabancı para cinsinden tahvil (Eurobond) piyasasının tamamen yurt dışındaki gelişmelere bağlı olduğunu, fakat TL tahvil piyasasının bir miktar daha genişlemesi durumunda siyasi gelişmelerden etkilenebileceğini ifade eden kaynak, “Şunu söyleyebilirim; Eurobond ve CDS tarafında nötr, fakat TL tarafında Dolar/TL yukarı gitti, TL tahvil piyasası bir miktar daha genişledi. Orada artık yabancı bir miktar daha bu siyasi gelişmeleri takip edebilir diye düşünüyorum” dedi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sonuç olarak</h2>Sonuç olarak “sıcak para” diye tabir edilen kısa vadeli portföy yatırımları, Yargıtay’ın aldığı karardan çok etkilenmemiş olabilir. Bu durumu kararın ardından Borsa İstanbul’da sert bir düşüş gerçekleşmemesi, yabancı takas oranında bir gerileme yaşanmaması ve kararın ardından Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk priminin 370 puanlara kadar gerilemesinden çıkartabiliriz. Zaten bu tarz yatırımlarda yatırımcı, uzun soluklu kalmayı planlamadığı için ülkenin durumuna değil, alacağı getiriye odaklanır.&nbsp;Fakat, kısa vadeli portföy yatırımlarından ziyade daha yüksek düzeyde hukukî güvence gerektiren doğrudan sermaye yatırımları, etkileri kısa vadede hissedilmemiş olsa dahi karardan etkilenmiş olabilir. Özellikle henüz geçtiğimiz günlerde bir yerli-yabancı ortaklığı tarafından yapımı iptal edilen milyar dolarlık batarya fabrikası yatırımı, her ne kadar farklı nedenler öne sürülse de bu kararın yarattığı etkiden dolayı iptal edilmiş olabilir.Burada bu iki yatırım türü arasından Türkiye’nin tercihi mutlak surette uzun vadeli doğrudan sermaye yatırımları olmalıdır. Çünkü tabiri caizse “sıcak para el yakar” ve kârını aldıktan sonra ardına bakmadan çekip gitme riski taşır. Fakat uzun vadeli, istikrarlı bir doğrudan yatırım ülkeye hem teknoloji transferi, hem istihdam hem de üretim alanlarında katkıda bulunacak ve bir gün yatırımdan vazgeçilse dahi ödenilen tazminat ve vergilerle bu ülkeye katkıda bulunmaya devam edecektir. &nbsp;

Pareto

Yargıtay 3. Ceza Dairesi tarafından Anayasa Mahkemesi'ne ilişkin verilen karar, ekonomi çevrelerinde "hukukun yabancı yatırımcıya etkisi" üzerinde tartışmalara neden oldu.

“Mülkiyet hakkı ve Anayasa eşiği”

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">🧐 Bugün neler okuduk?</h3><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/ayin-guney-kutbuna-yarista-son-durum" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Quando</a> | Ay'ın güney kutbuna yarışta son durum</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/ruhun-hassasiyetleri-arasinda-bir-sef-basak-dogan" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Duende</a> | Ruhun hassasiyetleri arasında bir şef: Başak Doğan</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/soli-yolda" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Aposto P.S.</a> | SOLİ yolda: Mahallede yaşam ve topluluklara dair konuşmak üzere birlikte inşa edilen sofralar kuruyoruz</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/bankalarda-faiz-pazarligi-nasil-gelisecek/705295" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Şeref Oğuz</a> | KKM'den dönüş bileti kaça mal olacak?</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/yola-cikarken-donusu-dusunmek-hesaplamak/705262" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Osman Arolat</a> | KKM: Yola çıkarken dönüşü hesaplamak…</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.sozcu.com.tr/2023/yazarlar/ismail-saymaz/bakan-koca-ibb-asla-gundemimde-yok-7779585/amp/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İsmail Saymaz</a> | Fahrettin Koca İBB için aday olacak mı?</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://fatihaltayli.com.tr/kose-yazisi/2023/08/22/acunun-bahis-sitesi-mi-var" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Fatih Altaylı</a> | İstanbul’un su sorunu ve Celal Şengör'ün mektubu</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">🗣 Sosyal medyada neler konuşuldu?</h3><a fr-original-style="" href="https://twitter.com/azmimengu/status/1693915593450078451" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://images.aposto.com/2023/7/2/1692703361142.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.46" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><a fr-original-style="" href="https://twitter.com/okandavutcom/status/1693925293088444529" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://images.aposto.com/2023/7/2/1692706922510.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.26" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><a fr-original-style="" href="https://twitter.com/fkadev/status/1693744082722439562" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://images.aposto.com/2023/7/2/1692704766308.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.86" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">📣 Günün sözü:</h3><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Çok çalışmak, endişelerin üstesinden gelmenin en iyi yoludur.”</h2></blockquote>– Thomas A. Edison

Aposto Gündem

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">🧐 Bugün neler okuduk?</h3><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/2023-edtech-camiasi-icin-olumlu-bir-tablo-cizmiyor" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Quando</a> | 2023, edtech camiası için olumlu bir tablo çizmiyor</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/secim-zamanlari-saglikli-habercilik-nasil-olur" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">n okuyoruz</a> | Seçim Zamanları Sağlıklı Habercilik Nasıl Olur?</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/cayin-ardindaki-bilim" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Teapotea</a> | Çayın Ardındaki Bilim</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/veysel-ulusoy/issizlik-2108120" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Veysel Ulusoy</a> | Üretimle bağını koparan işsizlik</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/kirk-katir-mi-kirk-satir-mi/704071" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Şeref Oğuz</a> | Kırk katır mı kırk satır mı: Ekonomiyi ehline bırakmazsak bizi IMF bile kurtaramayacak</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.wsj.com/articles/the-scary-math-behind-the-worlds-safest-assets-a22069f9" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Wall Street Journal</a> | The Scary Math Behind the World’s Safest Assets</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.economist.com/finance-and-economics/2023/08/10/american-stocks-are-at-their-most-expensive-in-decades" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Economist</a> | Are they worth the cost? American stocks are at their most expensive in decades</li></ul>💡 İpucu: Chrome tarayıcısı kullananlar, alan adı çubuğunun sol başında yer alan ‘site ayarları’ sekmesinden JavaScript'i engelleyerek paywall arkasındaki içeriklerine ücretsiz ulaşabilir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">📣 Günün sözü:</h3><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Bugün, dünün öğrencisidir.”</h2>– Publilius Syrus

👓 Bugün neler okuduk?<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/evergrande-iki-yilda-81-milyar-dolar-zarar-etti" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Pareto</a> | Evergrande iki yılda nasıl 81 milyar dolar zarar etti?</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/64b16477b9a20d0006fee038" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Zappa Zamanlar</a> | Çalışmadan yaşamak: Çalışmaktan toptan yırtmak mümkün mü?</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/populizm-depreminin-enkazi-ne-zaman-kalkar/701198" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Şeref Oğuz</a> | Popülizm depreminin enkazı ne zaman kalkar: “Kayıp yıllar 90'ları arayacağız”</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/amp/haber/optimar-dan-secim-sonrasi-anketi-erdogan-a-neden-oy-verildi-muhalefetin-kaybetmesinde-en-buyuk-pay-kime-ait,1120743" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">T24</a> | Optimar’dan seçim sonrası anketi: “Başarısızlığın nedeni Kılıçdaroğlu’nun adaylığı” diyenlerin oranı %19</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.economist.com/the-economist-explains/2023/07/19/what-happens-when-extreme-weather-hits-several-places-at-once" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Economist</a> | Explainer: What happens when extreme weather hits several places at once?</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.wired.com/story/an-ancient-battle-is-playing-out-in-the-dna-of-every-embryo/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">WIRED</a> | An Ancient Battle Is Playing Out in the DNA of Every Embryo</li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">💡 İpucu: Chrome kullanıcıları, alan adı çubuğunun sol başında yer alan "site ayarları" sekmesinden JavaScript'i engelleyerek Economist ve Wired içeriklerine ücretsiz olarak ulaşabilir.</blockquote>🗣 Twitter’da neler konuşuldu?<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://twitter.com/avaligul/status/1681554552120659968" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/6/2023-07-19T11:47:58.544Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://twitter.com/cdrorgtr/status/1681334389236482048" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://images.aposto.com/2023/6/3/1689776007446.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://twitter.com/Hznzt/status/1681562724751245313" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/6/2023-07-19T13:39:26.580Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Gıda fiyatları, son dönemde Türkiye'nin ve tüm dünyanın gündeminde önemli bir yer tutuyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) verilerine göre küresel gıda fiyatları Ağustos 2021'de bir önceki yılın aynı dönemine göre&nbsp;%33 artış&nbsp;gösterdi.&nbsp;Tüm ülkeler bu artışlardan etkilense de yükselişin etkileri en çok gıdanın hane halkı harcamalarının daha büyük bir bölümünü oluşturduğu gelişmekte olan pazarlarda hissediliyor. FAO'nun yıllıklandırılmış ve enflasyona göre ayarlanmış verilerine göre gıda fiyatları, neredeyse FAO’nun bu endeksi başlattığı yıl olan 1961’deki seviyelerine ulaşmış görünüyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden artıyor?&nbsp;Pandeminin en çok etkilediği alanlardan biri tedarik zincirleriydi. Pandemi boyunca taşıma maliyetleri yükseldi. Geçtiğimiz haftalarda navlun fiyatları 16 bin doların üzerine çıktı. Dünya Ticaret Örgütü istatistikleri konteyner fiyatlarının bir yılda&nbsp;%351 artış yaşadığını söylüyor. Maskeler, aşılar, yarı iletkenler, plastik polimerler ve hatta bisikletler bile bu yıl tedarik zinciri problemlerinden etkilendi. Pandeminin yanı sıra olağanüstü iklim koşulları, kuraklık, seller ve yangınlar üretim verimliliğini düşürdü. Tüm bu durumlar küreselde yüksek enflasyonları beraberinde getirdi.&nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye’de nasıl önlemler alınıyor?</h2>Cumhurbaşkanı Erdoğan&nbsp;geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklamada "Enflasyonun yol açtığı hayat pahalılığı konusundaki sıkıntıları da gayet iyi biliyoruz. En kısa sürede enflasyonu da kontrol altına alarak raflardaki, etiketlerdeki fahiş fiyat artışlarının önüne geçeceğiz." ifadelerine yer verdi.Türkiye gıda fiyatlarını kontrol altına almanın yöntemi olarak marketler üzerindeki denetimleri artırmayı görüyor. Ticaret Bakanlığı son dönemde İstanbul başta olmak üzere büyükşehirlerde marketlerde eş zamanlı fiyat ve etiket denetimleri başlatıyor.Oysa uzmanlar Türkiye’de enflasyon ve gıda fiyatlarındaki artışın pandeminin geçici sayılan etkilerinden çok yapısal problemlerden kaynaklandığını düşünüyor. "Etiketleri dövmenin" kalıcı bir etkisi olmayacağı ifade ediliyor.Dünya Gazetesi yazarı Dr. Şeref Oğuz&nbsp;"Sorunu zaptiye tedbirlerle çözmeye çalışan bir anlayış şu anda ne yazık ki gıda fiyatlarıyla uğraşıyor. Etiketlerin sorunu fahişlik değil. Fahişi nasıl tespit edeceğiz? Serbest piyasa ekonomisinde siz fiyatları belirlemeye çalışırsanız bu yasa ekonomisine dönüşür." ifadelerini kullanıyor.Kura bağlı bir ekonomide artışların olası olduğunu söyleyen Oğuz, yalnızca domatesin bile 11 döviz girdisiyle üretildiği örneğini veriyor. Diğer yandan arz konusunda problem olduğuna, aracıların değer üretmeden pay almak istediğine, kimsenin enflasyon yükü taşımak istemediği için yükü o tüketimi gerçekleştirmek zorunda olan tüketiciye yönlendirdiğine dikkat çekiyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gelecekte ne olacak?&nbsp;</h2>Farklı ülkeler, farklı yöntemlerle artışlarla mücadele etmeye çalışıyor. Romanya çiftlik depolama ve işleme yatırımları için 760 milyon avro ayırmayı planlıyor. ABD'nin düşük ve orta gelirli ABD vatandaşlarına sunduğu yardım olanaklarını artırdığı söyleniyor. Rusya, çözümü ithalat vergisi gibi yeni ticaret kurallarında arıyor. Hindistan, tahıl sübvansiyonlarını artırıyor.Uzmanlar, gıda fiyatlarındaki artışların&nbsp;2022'ye kadar&nbsp;süreceğini öngörüyor. Düşünce kuruluşu Chatham House, önümüzdeki on yılda karbon emisyonlarında hatırı sayılır bir düşüş olmadığı durumda temel mahsul veriminin 2050'de üçte bir oranında azalacağını, çiftçilerin %50 daha fazla üretim yapmaları gerekeceğini tahmin ediyor.

Şeref Oğuz ile ilgili hikayeler